Trong giới doanh nghiệp và xã hội hiện đại, vai trò của các nữ lãnh đạo đang ngày càng được nhấn mạnh và tôn vinh. Phong cách lãnh đạo của phụ nữ không chỉ là một chủ đề nổi bật mà còn là một nguồn cảm hứng không ngừng cho sự phát triển và tiến bộ của xã hội. Việc tìm hiểu và đánh giá các đặc điểm, phẩm chất, và phong cách lãnh đạo đặc trưng của phụ nữ vì vậy cũng là một vấn đề quan trọng cần làm. Bài viết này sẽ khám phá sâu hơn về phong cách lãnh đạo của phụ nữ, từ các đặc điểm cá nhân đến cách họ ảnh hưởng và tạo ra sự khác biệt trong môi trường làm việc và xã hội.
1. Vai trò của nữ lãnh đạo trong các tổ chức, doanh nghiệp
Trên thực tế, thế giới luôn cần những nhà lãnh đạo xuất sắc, bất kể trong lĩnh vực chính trị hay kinh doanh. Tố chất của một nhà lãnh đạo xuất sắc không bao giờ phụ thuộc vào giới tính. Sức mạnh và đặc điểm tính cách của một cá nhân là những yếu tố quyết định về tố chất lãnh đạo, không phân biệt nam hay nữ.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy rằng khi phụ nữ đảm nhiệm vai trò lãnh đạo, họ thường gặp ít sự khích lệ hơn và thường không được coi là có quyền lực như các đồng nghiệp nam. Theo một báo cáo, tốc độ tăng trưởng của các doanh nghiệp do phụ nữ điều hành đã vượt xa tốc độ tăng tổng thể của các doanh nghiệp mới lên đến 1,5 lần. Vậy cụ thể điều gì đã tạo ra thay đổi này?
Đề cao cân bằng cuộc sống và công việc
Sự nghiệp quan trọng không nên được hiểu là việc coi nhẹ đời sống cá nhân. Trong khi đàn ông thường có xu hướng “hi sinh” hết mình cho sự nghiệp, phụ nữ thường tìm kiếm sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống cá nhân. Nghiên cứu cho thấy, mặc dù có công việc toàn thời gian, phụ nữ thường dành nhiều thời gian hơn cho công việc nội trợ so với đàn ông. Vì vậy, khi một người phụ nữ đảm nhận vai trò lãnh đạo, họ thường dễ hiểu và chia sẻ những vấn đề cá nhân riêng tư của nhân viên. Ngược lại, nhân viên cũng cảm thấy thoải mái hơn khi chia sẻ với một người quản lý là phụ nữ.
Tính linh hoạt cao
Phụ nữ thường mang đến sự linh hoạt và nhanh nhẹn trong việc điều chỉnh quyết định khi cần thiết. Họ không cố chấp đi theo hướng sai lầm, mà thay vào đó, họ linh hoạt thay đổi để phù hợp với tình hình và rủi ro. Phụ nữ biết cân nhắc giữa lợi ích và hại, đưa ra sự đánh giá tỉ mỉ về những điều được và mất, đồng thời giải quyết các vấn đề khó khăn một cách tỉ mỉ và chi tiết. Bằng cách tính toán mỗi bước đi và lập kế hoạch rõ ràng cho tương lai, phụ nữ là chìa khóa giúp họ vượt qua mọi thách thức một cách mạnh mẽ và suôn sẻ.
Đa nhiệm
Trong vai trò làm sếp, làm mẹ, làm vợ, hay làm dâu, phụ nữ phải đối mặt với nhiều trách nhiệm cùng một lúc, nhưng họ luôn giữ được sự cân bằng và chỉn chu, không bao giờ để cán cân của cuộc sống lệch lạc. Kỹ năng hài hòa và tổ chức của họ rèn luyện cho họ khả năng đa nhiệm. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng, ví dụ như ở Vương quốc Anh, phụ nữ thường thể hiện khả năng làm nhiều việc cùng một lúc tốt hơn so với đàn ông.
Cứng cỏi nội lực
Có rất nhiều định kiến và thiên kiến đã được áp đặt lên người phụ nữ, đặc biệt là ở Việt Nam. Tuy nhiên, để phá vỡ những giới hạn này, phụ nữ ngày nay ngày càng nỗ lực hoàn thiện bản thân và chứng minh khả năng của mình một cách mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Họ khẳng định rằng quan điểm “đàn ông xây nhà, đàn bà xây tổ ấm” đã lỗi thời và không còn phản ánh đúng nhu cầu và giá trị của xã hội hiện đại. Hiện nay, phụ nữ không chỉ có thể gánh vác trách nhiệm mà còn có thể đảm nhiệm vai trò lãnh đạo một cách xuất sắc, không kém cạnh so với nam giới.
Đơn giản hoá vấn đề
Phụ nữ có khả năng phức tạp theo cách mà họ muốn và đơn giản bất cứ khi nào họ cảm thấy cần thiết. Những phụ nữ đang làm lãnh đạo thường mang đến sự thực tế, sức mạnh kiên cường và khả năng xử lý tình huống khó khăn một cách duyên dáng. Khi đối mặt với khủng hoảng, phụ nữ lãnh đạo không bao giờ lạc lối trong rối ren của tình thế hiện tại, thay vào đó, họ tiếp cận mỗi vấn đề một cách tỉ mỉ và tìm ra cách giải quyết bằng cách chuyển hóa những tình huống phức tạp thành những giải pháp đơn giản và hiệu quả nhất.
Giao tiếp uyển chuyển
Có thể nói rằng kỹ năng giao tiếp là một trong những mặt vượt trội của người phụ nữ. Theo nhiều nghiên cứu về giới tính, nam và nữ thường có cách giao tiếp khác nhau, và phụ nữ thường có xu hướng giao tiếp tốt hơn do cách não bộ của họ hoạt động. Với sự khéo léo và trực giác nhạy bén, họ luôn biết cách lựa chọn từ ngữ và sử dụng nó như một loại vũ khí vô hình để thuyết phục đối phương. Phụ nữ dễ dàng thích nghi và xử lý mọi tình huống một cách thấu đáo, đặc biệt là trong giao tiếp với các đối tượng khác nhau như cấp trên, cấp dưới, hoặc khách hàng. Nhờ vào sự khả năng này, công việc của họ trở nên suôn sẻ hơn và hiệu quả hơn.
Dễ đồng cảm
Theo nhiều nghiên cứu khác nhau, phụ nữ (không phụ thuộc vào địa điểm trên thế giới hay ảnh hưởng từ nền văn hoá nào) thường có khả năng đồng cảm cao hơn so với đàn ông. Nữ lãnh đạo không chỉ trở nên sâu sắc và không đánh giá một cách chủ quan, mà còn biết đặt mình vào vị trí của người đối diện để thấu hiểu những trăn trở và vấn đề mà những cấp dưới đang đối mặt. Họ biết cách lắng nghe và chia sẻ một cách tử tế. Vì vậy, cách xử lý của họ trở nên vô cùng tinh tế mà vẫn giữ được sự uy nghiêm của bản thân.
Xử lý khủng hoảng tốt
Phụ nữ được những người đồng nghiệp của họ đánh giá là làm việc hiệu quả hơ so với cánh mày râu, theo 1 nghiên cứu vào năm 2022. Phụ nữ, đặc biệt là những người mẹ, được “rèn luyện” xem khủng hoảng như “chuyện thường ngày ở huyện”. Bởi lẽ kiên nhẫn, bình tĩnh xử lý vấn đề là những chuyện họ phải làm mỗi ngày ở nhà với con (và đôi khi là người chồng) của mình. Điều này áp dụng trong công việc khi có vấn đề ngoài tầm kiểm soát xảy ra, nữ lãnh đạo không nao núng mà thay vào đó nhẫn nại tìm hiểu nguyên nhân để an bài và giải quyết êm đẹp mọi việc.
2. Cách phát huy phong cách lãnh đạo của phụ nữ tốt nhất
Tạo ra môi trường làm việc tốt cho nhân viên cấp dưới
Là người đứng đầu một công ty, tổ chức, hoặc tập thể, việc chú ý đến môi trường làm việc của nhân viên là vô cùng quan trọng. Môi trường làm việc đóng vai trò quan trọng trong việc ảnh hưởng đến tinh thần và hiệu suất làm việc của nhân viên. Khi nhân viên cấp dưới của bạn được làm việc trong một môi trường tích cực, họ sẽ cảm thấy hứng khởi và tiếp tục đóng góp cho sự thành công của doanh nghiệp. Hơn nữa, một môi trường làm việc tốt cũng sẽ thu hút những nhân tài tốt đến với tổ chức của bạn. Điều quan trọng là giúp nhân viên hiểu rõ giá trị và vai trò của họ trong doanh nghiệp, điều này là không thể thiếu để thúc đẩy sự phát triển và thành công của tổ chức.
Tìm hiểu về cấp dưới
Một người quản lý xuất sắc là người biết lắng nghe những gì nhân viên chia sẻ và tạo một môi trường gần gũi với họ. Vì vậy, những người lãnh đạo nữ nên tận dụng ưu điểm của mình, bao gồm khả năng giao tiếp, chia sẻ và đồng cảm, để hiểu rõ những mong muốn, nguyện vọng, và khó khăn của cấp dưới. Điều này giúp họ đề xuất các biện pháp khích lệ, động viên và hỗ trợ nhân viên trong công việc một cách hiệu quả và kịp thời. Bằng cách sử dụng trí tuệ cảm xúc trong quản lý, họ thực sự đáp ứng được nhu cầu thực tế của nhân viên.
Thúc đẩy tập thể phát triển
Đây là một khía cạnh quan trọng khi bạn đang lãnh đạo cả một doanh nghiệp hoặc một đội nhóm. Sự gắn kết và phát triển của đội nhóm đều phụ thuộc vào khả năng tạo động lực và truyền cảm hứng của phụ nữ. Khi bạn khuyến khích nhân viên phát triển, sự nghiệp kinh doanh cũng sẽ tự nhiên được cải thiện. Vì vậy, luôn cố gắng cải thiện và sáng tạo những chính sách khen thưởng, đào tạo tốt hơn cho cả tập thể doanh nghiệp của bạn để thúc đẩy sự phát triển bền vững và thành công của tổ chức.
Chấp nhận rủi ro
Dù phụ nữ có thể gặp không ít khó khăn khi đưa ra một quyết định mạo hiểm, nhưng hãy nhớ rằng để đạt được thành công, bạn phải can đảm và sẵn lòng đánh đổi. Nếu bạn đã quyết định đối mặt với “rủi ro”, hãy chứng minh với mọi người rằng bạn đã chuẩn bị một kế hoạch cụ thể và rõ ràng. Điều này sẽ giúp những nhân viên cấp dưới của bạn xây dựng niềm tin vững chắc và cùng bạn vượt qua thách thức đó.
3. Những thử thách đối với phong cách lãnh đạo nữ phải đối mặt
Định kiến
Dù ý nghĩ rằng nam giới trở thành nhà lãnh đạo giỏi hơn vẫn tồn tại, đặc biệt là trong các lĩnh vực thể thao, chăm sóc sức khỏe và công nghệ. Ngay cả trong các ngành mà phần lớn lực lượng lao động là nữ giới, sự đại diện của họ vẫn không đạt được sự bình đẳng. Ở Hoa Kỳ, chỉ có 19% Tổng Giám đốc bệnh viện là phụ nữ. Một phần lý do là do sự định kiến liên tục về hình ảnh của một ông chủ trong ngành chăm sóc sức khỏe.
Ngoài ra, còn có những định kiến về vai trò trong công việc và sự phát triển sự nghiệp. Chúng ta biết rằng các Giám đốc Tài chính ít có khả năng được thăng chức lên thành Tổng Giám đốc hơn các Giám đốc Điều hành, điều này quan trọng vì 25% lãnh đạo nữ cấp cao đang giữ vai trò tài chính. Tương tự, có thể tìm thấy những mô hình tương tự đối với phụ nữ trong các vị trí pháp lý cấp cao.
Phân biệt đối xử
Một số người đã chỉ ra rằng, ngay cả khi có một nhóm phụ nữ đủ điều kiện để thăng chức, những người đàn ông ở cấp cao vẫn không thường xem xét họ.
Sự phân biệt đối xử trong thể chế cũng đóng vai trò quan trọng trong việc này. Một ví dụ điển hình về sự phân biệt đối xử với phụ nữ là chênh lệch lương giữa nam và nữ. Mặc dù chênh lệch lương đã giảm dần, nhưng tiến độ của sự giảm này lại chậm lại sau đại dịch. Hơn nữa, có bằng chứng cho thấy phụ nữ thường bị phân biệt đối xử nhiều hơn nam giới khi họ trở thành phụ huynh.
Thiếu định hướng
Chúng ta hiểu rằng đại dịch đã tác động mạnh mẽ đến phụ nữ và nhóm dân tộc thiểu số nhiều hơn so với nam giới, và một cách để khắc phục điều này là tăng cường sự định hướng. Mối quan hệ định hướng có thể mang lại lợi ích cho cả hai bên và dẫn đến sự thăng tiến và tăng lương cho cả hai giới. Tuy nhiên, việc phụ nữ tìm kiếm người định hướng phù hợp hơn so với nam giới thường khó hơn, đặc biệt là đối với phụ nữ da màu, điều này càng làm tăng thêm sự trầm trọng của vấn đề.
Thế giới đang ngày càng thúc đẩy sự bình đẳng giới và đa dạng mọi lĩnh vực, việc nghiên cứu về phong cách lãnh đạo của phụ nữ không chỉ là quan trọng mà còn là cần thiết. Từ sự nhạy bén trong quản lý mối quan hệ đến khả năng đồng cảm và khả năng tạo ra sự thay đổi tích cực, phụ nữ đã chứng minh rằng phong cách lãnh đạo của họ đóng góp không nhỏ vào sự phát triển và thành công của các tổ chức và cộng đồng. Việc khuyến khích và ủng hộ sự tham gia và phát triển của phụ nữ trong vai trò lãnh đạo không chỉ mang lại lợi ích cho cá nhân mà còn là một bước tiến quan trọng trong việc xây dựng một xã hội công bằng và phát triển.
Trong nhiều năm qua, Master Hà Lục đã đào tạo và huấn luyện cho hàng ngàn cá nhân, giúp họ trở nên thành công hơn và hạnh phúc hơn. Ngoài ra cô Hà Lục đã có hàng trăm phiên (coaching 1-1) giúp các chủ doanh nghiệp tạo ra sự đột phá và phát triển bền vững cho tổ chức.